Ảnh: PGS.TS. BS Trần Kiêm Hảo - Bí thư Đảng ủy - Phó trưởng Ban chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ - Giám đốc Sở Y tế phát biểu chỉ đạo

   Tại Hội nghị, ThS.BS.CKII. Phan Đăng Tâm - Chi cục trưởng Chi Cục DS-KHHGĐ (Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ) đã trình bày báo cáo kết quả thực hiện công tác DS&PT năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024. Công tác DS&PT năm 2023 đã tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực HĐND, UBND tỉnh, Cục Dân số, Sở Y tế và sự phối hợp chặt chẽ của các ban, ngành, đoàn thể. Bộ máy làm công tác DS-KHHGĐ từ tỉnh đến cơ sở tiếp tục được kiện toàn, củng cố, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, có tính chủ động, tinh thần trách nhiệm cao, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Công tác truyền thông giáo dục chuyển đổi hành vi, đảm bảo hậu cần phương tiện tránh thai, cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ tiếp tục được đẩy mạnh và triển khai thường xuyên. Hoạt động phối hợp các ban, ngành, đoàn thể được tăng cường, đẩy mạnh. Các hoạt động chương trình, kế hoạch nhằm nâng cao chất lượng dân số, điều chỉnh cơ cấu dân số đã được chú trọng triển khai và đạt hiệu quả cao. Công tác quản lý điều hành, kiểm tra, giám sát nâng cao hiệu quả chương trình đi vào chiều sâu. Vì vậy các chỉ tiêu về công tác DS&PT năm 2023 cơ bản đạt và vượt kế hoạch đề ra: tỷ lệ tăng tự nhiên dân số đạt 0,99% (vượt kế hoạch), khống chế tỷ số giới tính khi sinh đạt 105,8 bé trai/100 bé gái (vượt kế hoạch), tỷ lệ sàng lọc trước sinh đạt 90,6% (vượt kế hoạch); tỷ lệ sàng lọc sơ sinh đạt 61,9 (vượt kế hoạch), tỷ lệ cặp nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 66,9% (vượt kế hoạch), giảm tỷ lệ tảo hôn (Nam Đông, A Lưới) 1,96% ( vượt kế hoạch); tỷ lệ các cặp vợ chồng áp dụng biện pháp tránh thai là 67,3% . Đơn vị có tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm so với năm 2022 như huyện Nam Đông (giảm 2%), huyện Quảng Điền (giảm 1,7%), thị xã Hương Trà (giảm 1,3%), thị xã Hương Thuỷ (giảm 1,3),… đơn vị đạt kết quả cao về DCTC: huyện Nam Đông: 101,7%, huyện Phú Vang: 98,1%, thị xã Hương Thuỷ: 97,8%, huyện Phú Lộc: 93%, huyện Quảng Điền: 89,6%; thuốc cấy có 04 đơn vị đạt cao: huyện Quảng Điền: 102%, thị xã Hương Thuỷ: 92%, huyện Phú Vang: 66%. Đặc biệt, mô hình “Xã, phường, cụm dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên” tiếp tục được đẩy mạnh việc xây dựng và duy trì các hoạt động của mô hình, lồng ghép với việc đưa chính sách dân số vào quy ước của từng cụm dân cư. Năm 2023, 862/1.105 cụm dân cư đang còn duy trì (chiếm 78,01%) hoạt động từ dưới 01 năm đến dưới 03 năm. Năm 2023, được Chủ tịch UBND tỉnh tặng bằng khen và thưởng cho 04 cụm dân cư về thực hiện mô hình “Xã, phường, cụm dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên” giai đoạn 2020-2023 theo Quyết định số 3174/QĐ-UBND ngày 29/12//2022 của UBND tỉnh.

   Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác DS&PT vẫn còn một số khó khăn, hạn chế như  trong thời gian qua, do ảnh hưởng của tình hình dịch Covid-19 nên một số đơn vị chưa ban hành kế hoạch triển khai thực hiện nghị quyết 04/2021/NQ-HĐND ngày 26/02/2021 và Kế hoạch số 268/KH-UBND ngày 19/8/2021 của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế về việc thực hiện Nghị quyết 04/2021/NQ-HĐND ngày 26/02/2021 của HĐND tỉnh về việc đẩy mạnh công tác DS&PT giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Nên ngoài ngân sách tỉnh cấp cho hoạt động chương trình dân số, tại cấp huyện vẫn chưa quan tâm, đầu tư kinh phí cho các hoạt động dân số triển khai tại địa phương. Một số địa phương chưa quyết liệt trong việc chỉ đạo các xã, phường, thị trấn đẩy mạnh xây dựng mô hình cụm dân cư không có người sinh con thứ ba trở lên nên dẫn đến tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên toàn tỉnh vẫn còn ở mức cao.  Một số nam, nữ thanh niên chưa thấy được lợi ích của việc tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn và các nội dung liên quan đến chăm sóc SKSS/KHHGĐ để phát hiện các yếu tố nguy cơ đến bệnh tật bẩm sinh, cũng như chưa thấy được những hệ lụy từ hậu quả của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, tác hại của việc phá thai không an toàn,… nên còn coi nhẹ vấn đề này.  Tình trạng tảo hôn vẫn còn xảy ra trên địa bàn, đặc biệt là tại các xã có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Sự can thiệp từ phía chính quyền địa phương đối với các trường hợp tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống còn chưa mạnh mẽ, thiếu kiên quyết. Chưa kết hợp với việc giáo dục truyền thông, chuyển đổi hành vi với các chế tài hành chính kinh tế phù hợp với các quy định của Nhà nước. Một bộ phận người dân còn muốn sinh nhiều con và phải sinh cho có đủ con trai và con gái. Thừa Thiên Huế là một trong 33 tỉnh, thành phố đang có mức sinh cao chưa đạt được mức sinh thay thế nên đồng thời giải giải quyết song song hai nhiệm vụ là tiếp tục giảm sinh và tập trung nâng cao chất lượng dân số.

Ảnh: ThS.BS.CKII. Phan Đăng Tâm - Chi cục trưởng trình bày báo cáo tại Hội nghị tổng kết

   Nguyên nhân của những khó khăn, hạn chế của công tác DS&PT chủ yếu do tư tưởng muốn có con trai vẫn còn nặng nề ở một bộ phận dân cư; biện pháp chế tài xử lý người vi phạm về sinh con thứ 3 trở lên chưa đủ sức thuyết phục, dẫn đến tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên tăng. Việc xây dựng mô hình “Xã, phường, cụm dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên” chưa được quan tâm đúng mức ở một số địa phương. Việc tảo hôn do các em bỏ học sớm, đi làm ăn xa, yêu sớm, thiếu kiến thức về SKSS vị thành niên - thanh niên, kế hoạch hóa gia đình, quan hệ tình dục sớm trước hôn nhân dẫn đến hậu quả mang thai ngoài ý muốn nên vi phạm tảo hôn,…

   Phát biểu tại Hội nghị PGS.TS. BS Trần Kiêm Hảo - Bí thư Đảng ủy – Phó trưởng Ban chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ - Giám đốc Sở Y tế đánh giá cao những kết quả đạt được của công tác DS&PT năm 2023 đã góp phần vào thành tựu đối với ngành Y tế nói riêng và sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nói chung. Đồng chí cho rằng việc bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân, trong đó có công tác DS&PT là trách nhiệm của mỗi người dân, từng gia đình, cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; đòi hỏi sự tham gia tích cực của các cấp Ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, trong đó ngành y tế giữ vai trò nòng cốt. Tại Thừa Thiên Huế, trong thời gian qua, công tác DS&PT được lãnh đạo tỉnh thường xuyên quan tâm chỉ đạo sâu sát; được các ban, ngành, đoàn thể các cấp phối hợp tích cực cũng như sự nỗ lực cố gắng của đội ngũ làm công tác dân số từ tỉnh đến cơ sở nên đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ.

   Theo báo cáo tổng kết năm 2023, cho thấy công tác DS&PT trên địa bàn tỉnh đạt được nhiều kết quả chỉ tiêu kế hoạch tích cực đặc biệt là chương trình sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh, tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, tỷ lệ tảo hôn giảm sâu, huyện Nam Đông không có tảo hôn; không có hôn nhân cận huyết thống xảy ra và công tác chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi ngày càng được quan tâm chú trọng,... Công tác truyền thông về DS&PT được quan tâm, đổi mới, sáng tạo, qua đó góp phần nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi của người dân về lĩnh vực dân số. Trong năm, ngành y tế tỉnh phối hợp với các địa phương tổ chức nhiều buổi truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh, sàng lọc trước sinh và sơ sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Chương trình sàng lọc trước sinh và sơ sinh, đề án tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân được triển khai đến 100% xã, phường, thị trấn trong tỉnh. Toàn tỉnh tổ chức nhiều buổi truyền thông, tư vấn về giới tính, tình bạn, tình yêu và chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên cho học sinh, sinh viên. Kết quả nói trên đã góp phần thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2023.

   Bên cạnh những kết quả đạt được thì công tác DS&PT vẫn đang phải đối mặt với một số khó khăn, thách thức như Thừa Thiên Huế là tỉnh có mức sinh cao, cần tiếp tục giảm sinh theo tinh thần Nghị quyết 21. Tuy nhiên những năm gần đây, mức sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên đang có xu hướng gia tăng ở một số địa phương, đặc biệt các huyện miền núi. Nhiều cán bộ đảng viên vi phạm chính sách dân số. Nhiều địa phương chưa quan tâm đúng mức đến nội dung chất lượng dân số, như khám sàng lọc trước sinh và sơ sinh, khám sức khoẻ và tư vấn trước khi kết hôn, chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi…; chưa quan tâm ban hành văn bản chỉ đạo cũng như đầu tư kinh phí thích đáng cho công tác dân số. Mặc khác, xuất hiện vấn đề mới nảy sinh như già hóa dân số, mang thai tuổi vị thành niên, thanh niên. Việc duy trì, xây dựng và thực hiện "Mô hình Xã, phường, cụm dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên” chưa được quan tâm đúng mức; tình trạng tảo hôn có xu hướng giảm nhưng chưa bền vững, một số xã tảo hôn tăng đột biến như tại huyện A Lưới; tảo hôn không những ở miền núi mà còn cả ở vùng đồng bằng… như báo cáo tổng kết mà cơ quan thường trực Ban chỉ đạo đã nêu tại hội nghị hôm nay. Để thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch về DS&PT năm 2024, góp phần hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong năm 2024, tại hội nghị hôm nay, tôi đề nghị cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ sau: Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp về công tác dân số, đầu tư kinh phí, tạo sự đồng thuận cao trong toàn xã hội, tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách từ tập trung vào KHHGĐ sang giải quyết toàn diện các vấn đề quy mô, cơ cấu, phân bố và chất lượng dân số góp phần thực hiện thành công các về DS&PT năm 2024. Các ban ngành, đoàn thể cấp tỉnh, đặc biệt Uỷ ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố Huế cần có sự vào cuộc đồng bộ, chặt chẽ hơn, đặc biệt hỗ trợ kinh phí cho công tác dân số. Cần tập trung đẩy nhanh giảm sinh và quan tâm hơn nữa đến nội dung nâng cao chất lượng dân số. Đề cao tính gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện chính sách dân số, xây dựng gia đình văn hóa, hạnh phúc. Tăng cường phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể trong việc lồng ghép triển khai thực hiện các chương trình DS&PT, đưa nội dung DS&PT vào hoạt động của các đơn vị và vào quy ước, hương ước xây dựng cơ quan, làng, thôn, tổ văn hoá trên địa bàn, đặc biệt chú trọng triển khai tốt và hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia như nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN. Tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác dân số theo hướng tinh gọn, hiệu quả, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ dân số các cấp đáp ứng yêu cầu chuyển hướng mạnh sang DS&PT. Tiếp tục quan tâm thực hiện các chế độ, chính sách đối với đội ngũ cộng tác viên ở thôn, bản, tổ dân phố. Thực hiện tốt công tác sơ tổng kết các Nghị quyết, kế hoạch, chương trình hành động về công tác dân số và phát triển. Thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng nhằm động viên kịp thời đối với các tập thể, cá nhân đạt thành tích xuất sắc về công tác DS-KHHGĐ, chú trọng động viên, khen thưởng đối với cụm dân cư, các đơn vị, cá nhân ở cơ sở. Năm 2024 là năm thứ tư của kế hoạch 05 năm thực hiện phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, trước yêu cầu nhiệm vụ về DS&PT trong tình hình mới, trong điều kiện còn không ít khó khăn nhưng với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự phối hợp của các ban, ngành, đoàn thể và sự cố gắng nỗ lực, quyết tâm cao của những người làm công tác DS &PT từ tỉnh đến cơ sở. Tôi tin rằng các chỉ tiêu về DS &PT sẽ đạt và vượt kế hoạch đề ra, góp phần vào hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh năm 2024 và trong thời gian tới, góp phần bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe, tầm vóc, tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của nhân dân trên địa bàn.

   Thay mặt Lãnh đạo Chi cục DS-KHHGĐ, ThS.BS.CKII. Phan Đăng Tâm - Chi cục trưởng đã tiếp thu những ý kiến chỉ đạo rất sâu sát, thiết thực của PGS.TS. BS Trần Kiêm Hảo - Bí thư Đảng ủy – Phó trưởng Ban chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ - Giám đốc Sở Y tế và tiếp tục chỉ đạo việc triển khai thực hiện tốt công tác DS &PT trong thời gian tới. Với những kết quả đã đạt được, tại Hội nghị này đã có 04 cụm dân cư đạt 03 năm liền không có người sinh con thứ 3 trở lên (giai đoạn 2020-2023) theo Quyết định số 84/QĐ-UBND ngày 29/9/2017 của UBND tỉnh và các tập thể, các cá nhân được Giám đốc Sở Y tế tặng giấy khen đã có thành tích trong công tác DS-KHHGĐ năm 2023./.

Ảnh: ThS.BS.CKII. Phan Đăng Tâm - Chi cục trưởng tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Sở Y tế

Ảnh: PGS.TS. BS Trần Kiêm Hảo tặng bằng khen cho các CDC đạt 03 năm liền không có người sinh con thứ 3 trở lên (giai đoạn 2020-2023).

Ảnh: Ths.BSCKII Hoàng Trọng Quý - Phó Giám đốc Sở Y tế tặng giấy khen cho các tập thể và cá nhân có thành tích trong công tác DS-KHHGĐ năm 2023.

Hình ảnh tham luận tại Hội nghị